04-06-2010, 09:14 AM
1.Với xăng có chì :
- Muốn làm tăng trị số octan , có thể sử dụng chất phụ gia chống kích nổ
Trong công nghiệp có 2 loại : tetra etyl chì ( TEL) và tetra metyl chì ( TML ) . Sự lựa chọn loại nào phụ thuộc vào thành phần hoá học của xăng gốc.
- Tác dụng của chát phụ gia : kiềm chế hiện tượng cháy nổ của nhiên liệu trong điều kiện nhiên liệu bị oxi hoá sâu sắc bằng biện pháp ete hoá hoặc ancol hoá.. để bão hoà Oxy trong hỗn hợp nhiên liệu, không đẩy tiến trình oxi hoá sâu sắc thêm. Các chất phụ gia sẽ phá huỷ các hợp chất trung gian hoạt động , làm giảm nồng độ của nó trong không gian phía ngoài ngọn lửa , điều hoà sự cháy và không gây cháy kích nổ tiếp . Cơ chế như sau:
* Hidro cacbon bị oxi hoá sâu sắc thành hợp chất không bền :
R-CH3 + O2 ->RCH¬2OOH
* Phân huỷ chất phụ gia dưới tác dụng của nhiệt độ cao :
Pb(C2 H5 )4 -> Pb + 2 C4 H10
Pb + O2 -> PbO2
* Phụ gia phân huỷ hợp chất trung gian kém bền , tạo hợp chất bền, không hoạt động :
RCH2OOH + PbO2 -> PbO + RCHO + H2O + 1/2 O2
PbO bám ở thành xylanh sẽ được loại đi nhờ C2H5Br :
C2H5Br -> C2H4 + HBr
HBr + PbO -> PbBr2 + H2O
- Hỗn hợp tetra etyl chì và chất làm bay hơi oxit chì cho nước chì rất độc . Do đó , để phân biệt xăng có chì và xăng không chì , người ta đã nhuộm màu xăng có chì , và nó có màu đỏ .
2.Với xăng không chì : ta phải áp dụng các biện pháp khác :
* Cải tiến công nghệ reforming nhưng như vậy sẽ làm giảm hiệu suất của quá trình , tốn nhiều năng lượng và làm tăng lượng nguyên liệu tiêu thụ , do đó làm tăng giá xăng !
* Nâng cấp hệ thống isomer hoá nhằm làm biến đổi parafin mạch thẳng thành mạch nhánh có trị số octan cao hơn nhưng phải đầu tư mới và tính toán kĩ lưỡng để đạt hiệu quả kinh tế
* Sử dụng phụ gia : metanol , etanol , TBA , MTBE…. gọi chung là các oxigen
Nhược điểm khi sử dụng các phụ gia này là Trị số octan > 100 . Do vậy mà EU quy định lượng phụ gia cho vào xăng không quá 2,8% khối lượng ( tức là khoảng 10 - 12% lượng phụ gia họ oxigen )
* Ngoài ra còn có thể sử dụng các chất phụ gia khác như : chất chống oxi hoá, chất tẩy rửa/ tăng khả năng khuếch tán, chất biến đổi cặn, chất chống rỉ…
- Muốn làm tăng trị số octan , có thể sử dụng chất phụ gia chống kích nổ
Trong công nghiệp có 2 loại : tetra etyl chì ( TEL) và tetra metyl chì ( TML ) . Sự lựa chọn loại nào phụ thuộc vào thành phần hoá học của xăng gốc.
- Tác dụng của chát phụ gia : kiềm chế hiện tượng cháy nổ của nhiên liệu trong điều kiện nhiên liệu bị oxi hoá sâu sắc bằng biện pháp ete hoá hoặc ancol hoá.. để bão hoà Oxy trong hỗn hợp nhiên liệu, không đẩy tiến trình oxi hoá sâu sắc thêm. Các chất phụ gia sẽ phá huỷ các hợp chất trung gian hoạt động , làm giảm nồng độ của nó trong không gian phía ngoài ngọn lửa , điều hoà sự cháy và không gây cháy kích nổ tiếp . Cơ chế như sau:
* Hidro cacbon bị oxi hoá sâu sắc thành hợp chất không bền :
R-CH3 + O2 ->RCH¬2OOH
* Phân huỷ chất phụ gia dưới tác dụng của nhiệt độ cao :
Pb(C2 H5 )4 -> Pb + 2 C4 H10
Pb + O2 -> PbO2
* Phụ gia phân huỷ hợp chất trung gian kém bền , tạo hợp chất bền, không hoạt động :
RCH2OOH + PbO2 -> PbO + RCHO + H2O + 1/2 O2
PbO bám ở thành xylanh sẽ được loại đi nhờ C2H5Br :
C2H5Br -> C2H4 + HBr
HBr + PbO -> PbBr2 + H2O
- Hỗn hợp tetra etyl chì và chất làm bay hơi oxit chì cho nước chì rất độc . Do đó , để phân biệt xăng có chì và xăng không chì , người ta đã nhuộm màu xăng có chì , và nó có màu đỏ .
2.Với xăng không chì : ta phải áp dụng các biện pháp khác :
* Cải tiến công nghệ reforming nhưng như vậy sẽ làm giảm hiệu suất của quá trình , tốn nhiều năng lượng và làm tăng lượng nguyên liệu tiêu thụ , do đó làm tăng giá xăng !
* Nâng cấp hệ thống isomer hoá nhằm làm biến đổi parafin mạch thẳng thành mạch nhánh có trị số octan cao hơn nhưng phải đầu tư mới và tính toán kĩ lưỡng để đạt hiệu quả kinh tế
* Sử dụng phụ gia : metanol , etanol , TBA , MTBE…. gọi chung là các oxigen
Nhược điểm khi sử dụng các phụ gia này là Trị số octan > 100 . Do vậy mà EU quy định lượng phụ gia cho vào xăng không quá 2,8% khối lượng ( tức là khoảng 10 - 12% lượng phụ gia họ oxigen )
* Ngoài ra còn có thể sử dụng các chất phụ gia khác như : chất chống oxi hoá, chất tẩy rửa/ tăng khả năng khuếch tán, chất biến đổi cặn, chất chống rỉ…